






Data
aktualizacji 19/07/2005
|
Relacyjne bazy danych
Baza danych, której struktura składa się z wielu
powiązanych ze sobą tablic. Tablice te to dwuwymiarowe tabele (tzw.
relacje). Kolumny tabeli zawierają atrybuty, a wiersze konkretne
dane wstawiane do tabeli (tzw. krotki, czyli wystąpienie relacji).
Schemat najprostszej bazy danych można przedstawia poniższy rysunek.

Dane
z obydwu tabel można ze sobą skojarzyć przez powtarzający się w
obydwu tabelach atrybut: NIP.
Ponieważ baza danych to właściwie po prostu jakoś poukładane dane
niezbędny jest program do obsługi tych danych, czyli tzw. System
Zarządzania Bazą danych (SZBD).
Oto kilka przykładów SZBD
oferowanych przez różne firmy:
Normalizacja tabel
Dane w bazie danych przechowywane są w postać tablic. Prawidłowo
zbudowana baza danych zawiera tzw. tablice
znormalizowane.
Teoretycznie każdą bazę danych można
przedstawić w postaci jednej tabeli. Taka baz zajmowałaby bardzo
dużo miejsca na dysku, jej obsługa programistyczna była by bardzo
skomplikowana, dostęp do danych trudny i zabierający wiele czasu, a
dane powtarzałaby się i mogłyby zawierać wiele błędów.
Proces
normalizacji pozwala na rozbicie takich dużych tablic na mniejsze.
Identyfikacja rekordów w tabelach następuje przy pomocy
unikalnych kluczy podstawowych. W tabeli PRACOWNIK może to być np.
PESEL pracownika. Połączenie danych między tabelami następuje przy
pomocy tzw. kluczy obcych w tabeli WYNAGRODZENIE może to być np. NIP
pracownika, którego dotyczy dana pozycja. Na poszczególne
kolumny (atrybuty tablicy) można nakładać ograniczenia dające nam
pewność, że wprowadzane dane przez użytkowników będą miały
prawidłową formę np. NIP musi zawierać 10 cyfr. Data musi mieć
format daty. PESEL nie może się powtarzać dla innej pozycji w
tabeli. Płeć może zawierać pozycje albo Kobieta, albo Mężczyzna.
Dodatkowo na niektóre kolumny tabeli (atrybuty) można założyć
indeksy, które znacznie przyspieszą przeszukiwanie tabeli po
indeksowanej wartości.
Te wszystkie mechanizmy zmniejszają
rozmiar tabel, minimalizują błędy użytkowników podczas
wprowadzania danych, przyspieszają działanie bazy danych.
Transakcje w bazach danych
Często się zdarza, że operacja wprowadzania danych została
rozpoczęta, a nie może być zakończona z różnych powodów
np. rezygnacji użytkownika z wprowadzania danych, awarii sprzętu,
oprogramowania, awarii na łączach. Wówczas mamy sytuację, w
której część danych jest wprowadzona, a część nie, nazywamy
to przerwaniem transakcji.
Przerwaną transakcję należy wycofać tzn.
przywrócić stan sprzed rozpoczęcia wpisywania danych przez
użytkownika. Sytuacja komplikuje się, gdy już kolejni użytkownicy
korzystają z wprowadzonych danych lub informacji o rezerwacji na
dane. Np. Wystawiając fakturę użytkownik A pobiera numer faktury,
następnie użytkownik B pobiera klejny numer faktury. Użytkownik A
rezygnuje z wystawienia faktury. Pozostaje niewykorzystany numer
zarezerwowany przez użytkownika A.
System Zarzadzania Bazą Danych
powinien w takim przypadku anulować dane wprowadzane przez
użytkownika A i przemianować numer faktury użytkownika B. Różne
SZBD różnie radzą sobie z obsługą transakcji i niekiedy
obsługa ta musi być wspomagana programistycznie przez projektanda
bazy danych.
|